Każda kotłownia aby prawidłowo działać, oprócz kotłów i podgrzewaczy ciepłej wody, składa się z szeregu elementów taki jak:układ pompowy, zabezpieczenie układu przed wzrostem ciśnienia i przyrostu objętości wody, system odprowadzania spalin, magazyn oleju (przy kotłowniach olejowych), tzw. ścieżka gazowa (przy kotłowniach gazowych, stacja uzdatniania wody, armatura ( zawory odcinające, zwrotne, redukcyjne ), mieszacze, armatura kontrolna ( manometry, termometry, czujki temperatury ) , orurowanie, izolacja termiczna.
Układ pompowy
Nowoczesny energooszczędny system, to nie tylko wysokosprawne kotły, ale również sposób rozprowadzenia ciepła po obiekcie. Najbardziej ekonomicznym wariantem jest układ pompowy. Wymaga on zastosowania pomp obiegowych. Umożliwia to zmniejszenie przekroju rur w instalacji, a co za tym idzie obniżenie ilości wody do ogrzania. Efektem tego jest mniejsza bezwładność instalacji. Zastosowanie pomp obiegowych pozwala na zainstalowanie przygrzejnikowych zaworów termostatycznych, które umożliwiają regulację temperatury w każdym pomieszczeniu.
Zabezpieczenie układu
W kotłach opalanych paliwem węglowym zwykle stosuje się układ z otwartym naczyniem wzbiorczym. Wymóg spowodowany niebezpieczeństwem przekroczenia temperatury wody w kotle i zagotowania się jej. W układzie otwartym woda ma bezpośredni kontakt z powietrzem (tlenem), co powoduje postępującą korozję całego układu grzewczego. Duże odparowanie wody i tym samym konieczność uzupełniania ubytków. Dodawanie świeżej, surowej wody zwiększa ilość odkładanego kamienia kotłowego w instalacji, powodując jej zarastanie. W nowoczesnych kotłowniach stosuje się układ zamknięty. Kompensata rozszerzalności cieplej wody dokonywana jest za pomocą wzbiorczego naczynia przeponowego. Konstrukcja naczynia oparta jest na dwóch komorach (wodnej i gazowej) przedzielonych elastyczną przeponą. Wzrost objętości wody powoduje ugięcie przepony i ściśnięcie gazu w komorze gazowej. Przy schładzaniu wody przepona ugina się pod wpływem ciśnienia gazu w przeciwnym kierunku. Dzięki przeponie ciśnienie w obu komorach jest jednakowe, a woda nie miesza się z gazem. Podobne naczynia stosujemy przy zasobnikowych podgrzewaczach ciepłej wody aby zabezpieczyć się przed utratą wody przy jej podgrzewaniu.
Korzyści z zamkniętych instalacji są następujące:
- zmniejszenie ryzyka wystąpienia korozji i wydłużenie żywotności instalacji,
- eliminacja naczynia otwartego usytuowanego na poddaszu,
- eliminacja rury wzbiorczej, opadowej, przelewowej,
- umożliwienie zastosowania odpowietrzników automatycznych,
- zlikwidowanie potrzeby dopuszczania wody do instalacji.
Pozostałe zabezpieczenia
Stanowią je zawory bezpieczeństwa i odpowietrzniki. Ich zadaniem jest nie dopuścić do przekroczenia maksymalnego ciśnienia w instalacji i jej zapowietrzenia.
Kotłownie większej mocy wymagają dodatkowych zabezpieczeń i tak: • kotłownia o łącznej mocy powyżej 100 kW powinna posiadać zabezpieczenie stanu wody uniemożliwiające załączenie kotła, jeśli poziom wody w instalacji spadnie poniżej określonej wielkości.
- kotłownia gazowa o mocy powyżej 60 kW powinna być wyposażona w detektor gazu sprzężony z zaworem elektromagnetycznym umieszczonym na zewnątrz i odcinającym gaz do kotłowni w przypadku wzrostu jego stężenia w pomieszczeniu.
- kotłownie gdzie iloczyn objętości układu i ciśnienia w nim panującego przekracza 300 podlegają rejestracji i odbiorowi Urzędu Dozoru Technicznego. Muszą one wówczas spełniać wymagania określone przepisami Dozoru Technicznego.
System odprowadzania spalin
Nowoczesne wysokosprawne kotły niskotemperaturowe wymagają odpowiedniego systemu odprowadzania spalin. Wysoka sprawność kotłów wynika z obniżenia temperatury spalin dla wykorzystania ich ciepła. Powoduje to sytuację, że temperatura spalin w kominie spada poniżej punktu rosy i następuje ich wykraplanie na ściankach komina. Z uwagi na zawartość dwutlenku siarki i tlenków azotu w spalinach, w kominie powstaje kwas siarkawy i azotawy. Są to związki silnie żrące, powodujące szybkie zniszczenie komina. Skropliny przesiąkają również przez ściany komina murowanego tworząc plamy i zacieki w pomieszczeniach, przez które przechodzi. Najpraktyczniejszym sposobem zabezpieczenia się przed wyżej opisaną sytuacją jest włożenie do istniejącego komina murowanego wkładu ze stali kwasoodpornej. Wkłady wykonane są z elementów umożliwiających poprzez połączenia kielichowe łatwy montaż wewnątrz komina. Kompletny wkład kominowy powinien posiadać takie elementy jak: miska z odprowadzeniem skroplin, drzwiczki rewizyjne, wyczystka, trójnik z odejściem do kotła, proste odcinki rur, króciec dylatacyjny. W przypadku braku przewodu kominowego, szerokie zastosowanie znalazły dwuścienne systemy kominowe. Są to samonośne elementy wykonane z dwóch warstw blachy kwasoodpornej z warstwą izolacyjną znajdującą między nimi. Systemy te posiadają własne elementy mocujące umożliwiające przytwierdzenie komina np. do ściany budynku.
Magazyn oleju opałowego
Jednym z problemów pojawiających się przy budowie kotłowni olejowej jest zmagazynowanie niezbędnej ilości oleju opałowego. Magazyn oleju opałowego musi spełniać szereg wymagań związanych z ochroną środowiska , wymogami BHP i przepisami ppoż.
W zależności od lokalizacji zbiorników występują:
- zbiorniki naziemne, zbiorniki podziemne,
- zbiorniki w pomieszczeniu magazynowym.
W przypadku zbiorników naziemnych i podziemnych, ich lokalizację określają odrębne przepisy. Podają one ich lokalizację w stosunku do budynków, sieci elektrycznej, gazociągów, torów kolejowych itp. Zbiorniki winny być zabezpieczone przed wydostaniem się oleju do gruntu oraz wyposażone w urządzenia umożliwiające okresową kontrolę stanu szczelności. Z uwagi na parafinowanie oleju w niskich temperaturach, zbiorniki podziemne i naziemne powinny posiadać urządzenia umożliwiające utrzymanie dodatnich temperatur oleju (ok. 5-6 st. C). Najczęściej stosowanym rozwiązaniem składowania oleju są zbiorniki zlokalizowane w pomieszczeniach magazynowych. W pomieszczeniach tych dopuszcza się składowanie oleju wyłącznie w bezciśnieniowych zbiornikach lub bateriach takich zbiorników. Powinny być wyposażone w układ napełniania, odpowietrzania i czerpania paliwa. Pomieszczenia magazynowe muszą spełniać wymagania określone w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 19.12.1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W przypadku składowania w budynku więcej niż 5000 litrów oleju opałowego konieczne jest wydzielenie pomieszczenia, które nie może być wykorzystywane do innych celów. Przepisy Ochrony Środowiska narzucają wymóg trzymania zbiorników w przestrzeni lub wannie, zajmując 2/3 objętości zbiorników. Przestrzeń może stanowić całe pomieszczenie magazynowe jeśli progi w drzwiach są dostatecznie wysokie, a podłoże odporne jest na przesiąkanie oleju. Wanna może być wykonana z blachy stalowej lub innego materiału olejoodpornego. W przypadku zbiorników dwupłaszczowych przyjmuje się, że płaszcz zewnętrzny zbiornika pełni rolę wanny wychwytującej i nie jest wymagane wykonywanie dodatkowych zabezpieczeń. Na podstawie zarządzenia Komendanta Głównego Straży Pożarnej pomieszczenia służące do magazynowania oleju opałowego zalicza się do III kategorii niebezpieczeństwa pożarowego. W związku z tym powinny one stanowić wydzieloną strefę pożarową i oddzielone być od innych pomieszczeń przegrodami budowlanymi o odpowiedniej odporności ogniowej.
Zbiorniki polietylenowe
Oferowane na naszym rynku zbiorniki wykonane są z polietylenu wielkocząsteczkowego. Wyposażone są w gwintowane króćce umożliwiające łatwe i szczelne połączenia z systemem ssania, napełniania i odpowietrzania. Układ taki umożliwia odpowietrzenie, napowietrzenie, możliwość zabezpieczenia przepełnieniem oraz automatyczne wyrównanie poziomu oleju w zbiornikach. Konstrukcja zbiorników umożliwia łączenie ich w bloki i baterie, co pozwala na uzyskanie prawie dowolnej wielkości zapasu oleju w każdym rodzaju pomieszczenia. Wymiary zbiorników są tak dobrane, aby pozwolić na ich umieszczenie w trudno dostępnych pomieszczeniach. Chodzi tu głównie o wąskie klatki schodowe, drzwi, włazy itp. Zbiorniki polietylenowe są odporne na korozję i działanie agresywnych czynników. Nie wymagają więc konserwacji.